Armoede

Onze aanpak voor betaalbaar wonen in Kortrijk beschrijven we in het eerste hoofdstuk van dit programma. Hier hebben we het kort over extra noodzakelijke maatregelen voor de bescherming van mensen in armoede.

We willen inzetten op laagdrempelige schuldhulpverlening en budgetbegeleiding, met woonbegeleiders die helpen om het recht op degelijke huisvesting te vrijwaren. We willen ook preventiever werken. Verhuurders willen we stimuleren de maatschappelijke dienstverlening te informeren zodra iemand twee maanden huurachterstand heeft. Dat geldt zowel bij sociale huisvesting als op de private huurmarkt.

Er zijn ongeveer 500 thuis- en daklozen in Kortrijk. Voor hen willen we de bestaande nacht- en noodopvang uitbreiden. Met diensten die het hele jaar toegankelijk zijn en ook overdag onderdak bieden.

Naast het voorzien van altijd toegankelijke noodopvang moet Kortrijk ook werk maken om mensen uit dakloosheid te halen. Wie bij de noodopvang aanklopt, moet binnen drie maanden toegang krijgen tot een housing first-traject. De stad zorgt voor voldoende woningen die via housing first worden verhuurd. Housing first is een eerte en essentiële stap om chronisch daklozen uit dakloosheid te halen. Het basisidee van housing first is eerst een woning aanbieden en daarna begeleiding opstarten op maat van de mens. Internationaal onderzoek wijst uit dat housing first de efficiëntste en meest kosteneffectieve manier is om dakloosheid te bestrijden. Wij willen dus housing first trajecten opzetten, met voldoende middelen en voldoende beschikbare huurwoningen.

Onze samenleving heeft een laatste vangnet nodig voor mensen in sociale moeilijkheden. Iedereen moet de kans krijgen om gepaste hulp en dienstverlening te krijgen. Dat houdt in dat het OCMW er naar streeft om ook de meeste kwetsbare mensen een menswaardig bestaan te geven. De huidige maatschappelijk werkers krijgen te weinig ruimte voor menselijk contact en voor opvolging en moeten veel tijd investeren in administratie en screenings. Het OCMW moet terug het brugfiguur worden tussen de stad en haar inwoners. Maatschappelijk werk is in de eerste plaats mensenwerk en geen computerwerk. Daarvoor moet het personeelsbestand bij het OCMW worden uitgebreid, zodat zij meer ruimte krijgen om hun job te kunnen uitoefenen.

Van een leefloon moet je kunnen leven. Het is het laatste vangnet. Maar vandaag ligt het leefloon ver onder de armoedegrens. Het leefloon voor een alleenstaande bedraagt bijvoorbeeld 1.288 euro terwijl de Europese armoedegrens voor een alleenstaande op 1.450 euro staat. Wij willen de leeflonen optrekken tot aan het referentiebudget voor een menswaardig inkomen. Dat referentiebudget komt overeen met de Europese armoedegrens.

Wij willen ook dat het leefloon onvoorwaardelijk is en dat het rekening houdt met de veranderende realiteit. Zo moeten ook cohousing en kostendelend samenhuizen kunnen, zonder dat je een derde van je leefloon verliest. De federale overheid bepaalt het bedrag van het leefloon. De regering belooft al lang om het op te trekken tot de armoedegrens, maar dat gebeurt niet. Nochtans berekende het Planbureau dat het, omwille van de grote terugverdieneffecten, financieel haalbaar is.

We willen dat de stad Kortrijk bijkomende financiële steun geeft bovenop de bestaande vervangingsinkomens, tot de armoedegrens. De stad neemt op die manier het voortouw en geeft een duidelijk signaal aan de federale regering. We oefenen, samen met andere steden, druk uit op de federale regering om de vervangingsinkomens op te trekken tot het referentiebudget in plaats van de financiële last van aanvullende steun op de gemeentes af te wentelen.

Mensen in kwetsbare posities worden nu te laat of helemaal niet betrokken bij besluitvormingsprocessen van de Stad en dit werkt onrecht in de hand. Daarom willen wij mensen in armoede een structurele stem geven in het beleid, door hen te betrekken bij elke beleidsbeslissing die impact heeft op het leven van mensen in een kwetsbare maatschappelijke situatie. Op verschillende diensten en departementen werven we structureel mensen met ervaringsdeskundigheid aan bij de stad Kortrijk. Zo kunnen zij hun ervaring combineren met de professionele kennis van de stadsdiensten en ambtenaren en projectverantwoordelijken. We geven ervaringsdeskundigen daarbij de macht en het vertrouwen om mee te beslissen en niet louter advies te geven.

Veel mensen die recht hebben op een uitkering doen daar geen beroep op. Maar liefst veertig procent van de rechthebbenden op een uitkering vraagt die uitkering niet aan. Een van de redenen daarvoor is dat mensen niet graag bij het OCMW aankloppen uit schaamte of schuldgevoel, omdat ze bang zijn om als profiteurs of fraudeurs bekeken te worden, omdat ze administratief niet sterk zijn of omdat ze hun rechten gewoon niet kennen. Daarom willen wij dat rechten zoveel mogelijk automatisch worden toegekend. Het is niet zo moeilijk om mensen te verwittigen als je vermoedt dat ze onder de armoedegrens leven en in aanmerking komen voor bepaalde steun of hulpverlening.

Voor verschillende tegemoetkomingen moet je vaak steeds weer dezelfde papieren verzamelen. Ook dat kan eenvoudiger: als je een papier binnenbrengt, dan moet het ook gebruikt kunnen worden voor andere aanvragen. Dat is het only-once-principe. Het maakt het leven voor iedereen eenvoudiger, ook voor de administratie.

Vandaag lopen mensen zich vast in de doolhoven en drempels van dienstverlening en administratie. Dienstverlening moet begrijpelijk zijn: geen moeilijke woorden en geen jargon, geen digitale doolhoven, maar hulp op maat. Met een tolk als dat nodig is. We breiden het aantal tolkuren uit zodat de dienstverlening verbetert. We hanteren het click-call-connect-principe als norm. Daarbij moeten websites en digitale apps en tools helder en eenvoudig te gebruiken zijn. Telefoneren moet gratis en laagdrempelig zijn, met eenvoudige keuzeopties. Tenslotte moet de dienstverlening fysiek en vlot toegankelijk zijn, ook zonder digitale afspraak. We pleiten daarom voor ruimere openingsuren en een betere bestaffing van loketten.

Veel mensen die beroep willen doen op het OCMW, ervaren lange wachttijden bij de aanvraag van een uitkering. Per aanvraag dient de maatschappelijk werker een sociaal onderzoek te doen. Bijvoorbeeld: bij de aanvraag van een leefloon dient de sociaal werker meerdere gesprekken te voeren met de cliënt en gegevens te controleren uit de kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. Gemiddeld zit je aan zes verschillende documenten per aanvraag, hierdoor is de gemiddelde wachttijd voor de toekenning of weigering van een te lang. Kortrijk moet kiezen voor een hulpverlening die efficiënt en snel mensen in nood kan helpen. Wie aanklopt bij het OCMW moet binnen de week worden geholpen.

Naast een snelle toekenning is een uitreikende hulpverlening cruciaal om mensen op tijd te kunnen helpen. Momenteel dienen rechthebbenden zelf naar het OCMW te stappen bij mogelijke financiële problemen. Dat is voor veel mensen een zware drempel. Om die weg te nemen, willen we extra sociaal werkers in dienst nemen en op pad sturen om deze mensen zelf actief op te zoeken. Wij kiezen dus voor een Kortrijk dat zelf op zoek gaat naar mensen in armoede om hen te helpen, niet andersom.

Steeds meer kinderen gaan met een lege of ongezonde boterhamdoos naar school. Dit biedt kans op een hoger risico op gezondheids- en concentratieproblemen. Wij willen dat de stad Kortrijk een actieve rol speelt om het probleem van lege of ongezonde brooddozen uit te roeien door gratis gezonde maaltijden aan te bieden op school. Door aan elk kind een gratis en gezonde maaltijd aan te bieden - in plaats van enkel aan kinderen in kansarmoede - vereenvoudigen we de administratieve en praktische invoering van deze maatregel én voorkomen we dat  kinderen in kansarmoede gestigmatiseerd worden.